Innovatie is gebaseerd op kennis die we in onze hersenen hebben ingevoerd in de loop van ons leven. De PFC speelt hierbij een belangrijke rol. Dat impliceert dat innovatie gepaard gaat met hard labeur : we moeten veel studeren, ervaringen opdoen en uitwisselen, we moeten expertise opbouwen.
Daarvoor moeten we again and again gebruik maken van de beperkte bewuste verwerkingscapaciteit van onze hersenen om nieuwe materie aan te leren, in te voeren en te stockeren in onze hersenen. Dat is een proces van lange adem, dat veel geduld en inspanningen vraagt, wat elke ervaren “expert” zal bevestigen.
Veel studeren, hard werken en expertise opbouwen zijn dus een conditio sine qua non om te komen tot innovatie, maar zullen niet noodzakelijker wijze leiden tot creatie van innovatie.
Creativiteit ontstaat in onze hersenen namelijk vooral via onbewuste processen, niet door rationeel en bewust op zoek te gaan naar innovatie. Veel uitvindingen zijn dan ook bij toeval ontstaan, zoals de gloeilamp en penicilline. Deze ontdekkingen werden wel gedaan door mensen die hun hele leven lang bezig waren met research in een bepaald vakgebied.
Bij creatie van innovatie moet optimaal gebruik gemaakt worden van de in onze hersenen opgeslagen ervaring. Dat vraagt dus om een grote informatieverwerkingscapaciteit. Vandaar dat creativiteit gebruik maakt van onbewuste processen in onze hersenen, die een 200.000 maal grotere informatieverwerkingscapaciteit hebben dan onze bewuste hersenen. Als we gebruik maken van bewust denken geeft onze PFC de instructie aan de rest van onze hersenen om te stoppen met de automatische, onbewuste activiteiten waarmee ze bezig zijn, om de aandacht te richten op een specifieke gerichte activiteit.
Creativiteit ontstaat dus zelden door bewust na te denken, maar vooral door niet na te denken, m.a.w. door onze hersenen de mogelijkheid te geven om gebruik te maken van hun volledige verwerkingscapaciteit. Dat verklaart waarom we oplossingen van problemen en uitdagingen vaak “vinden” op een moment dat we er niet over nadenken en actief bezig zijn met andere dingen, zoals ’s ochtends wakker worden, onder de douche staan, wandelen, sporten, genieten van een vrij weekend, een goed glas wijn of een ontspannende vakantie.
Creativiteit vraagt ook om een goed functionerende informatieverwerking binnen “gezonde” hersenen. Daarbij is goed gevoel essentieel. Positieve emoties en goed gevoel dragen bij tot een vlotte verwerking van informatie in de hersenen via neurotransmitters zoals serotonine en dopamine. Wanneer negatieve emoties (zoals angst) en slecht gevoel domineren, wordt de aandacht van de hersenen gericht op het oplossen van de oorzaak van het slecht gevoel (bijvoorbeeld de aanleiding tot angst of stress).
Als bedrijven veel geld investeren in innovatie en tegelijkertijd de druk op hun medewerkers blijven opvoeren, zal dat voorspelbaar leiden tot negatieve emoties, stress en slecht gevoel die “killing” zijn voor creatie van innovatie.